Hướng dẫn lựa chọn bút viết phù hợp cho từng mục đích
Việc chọn đúng loại bút viết không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm viết mà còn quyết định chất lượng chữ viết và hiệu quả công việc. Trên thị trường hiện nay có nhiều loại bút phổ biến như bút bi, bút gel, bút nước (rollerball), bút máy (fountain pen), bút dạ ngòi nỉ, bút lông (brush pen),... Mỗi loại bút có cấu tạo, đặc điểm mực và công dụng khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt các loại bút thông dụng và hướng dẫn cách chọn bút phù hợp với nhu cầu như viết nhanh, viết chữ đẹp, vẽ phác thảo,... một cách đầy đủ và khách quan.
Các loại bút viết phổ biến và đặc điểm
Bút bi (Ballpoint Pen)

Hình ảnh cận cảnh đầu bút bi với viên bi kim loại
Bút bi là loại bút thông dụng nhất hiện nay, có một viên bi nhỏ ở đầu để phân phối mực dầu lên giấy. Mực dầu của bút bi có độ nhớt cao, khô gần như ngay lập tức sau khi viết, giúp chữ viết ít bị lem và viết được trên nhiều loại bề mặt giấy khác nhau.
Ưu điểm lớn của bút bi là tính tiện dụng và bền bỉ: bút hầu như không bị khô mực nếu quên đậy nắp, ít rò rỉ, giá rẻ và dễ thay thế. Thực tế, bút bi đã thay thế bút máy để trở thành công cụ viết thường ngày phổ biến nhất.
Mặc dù vậy, bút bi đòi hỏi lực ấn mạnh hơn một chút khi viết do mực đặc. Việc phải ấn mạnh trong thời gian dài có thể gây mỏi tay nếu viết liên tục nhiều giờ. Dòng mực dầu cũng khiến bút bi cho nét chữ không đậm và mượt bằng bút gel hoặc bút nước; màu mực thường hạn chế về độ tươi sáng.
Ngoài ra, đôi khi mực dầu có thể tích tụ một cục nhỏ ở đầu bi (hiện tượng “lem cục mực”) nếu bút không tốt hoặc người dùng viết quá chậm. Tuy nhược điểm là vậy, bút bi vẫn lý tưởng cho các công việc viết nhanh, viết vội nhờ mực khô nhanh và ít khi bị nghẽn. Đối với học sinh, sinh viên cần ghi chép tốc độ hoặc người thuận tay trái dễ bị lem mực, bút bi là lựa chọn an toàn vì nét mực khô gần như tức thì, giúp chữ viết sạch sẽ, ít lem nhoè.
Thương hiệu bút bi tiêu biểu: Bút bi Thiên Long (Việt Nam) và Bic (Pháp) nổi tiếng về giá rẻ và độ bền, phù hợp cho nhu cầu viết thường ngày. Nếu muốn trải nghiệm cao cấp hơn, các dòng bút bi cao cấp như Parker Jotter, Cross hay Pilot sẽ cho cảm giác cầm chắc chắn và nét viết mượt mà hơn.
Bút gel (Gel Ink Pen)

Bút gel (Gel Ink Pen)
Bút gel thực chất vẫn sử dụng cơ chế bi lăn như bút bi, nhưng thay vì mực dầu, nó dùng mực gel gốc nước – một loại mực sệt với thành phần pigment (hạt màu) lơ lửng trong chất gel. Nhờ công thức mực độc đáo, bút gel cho nét chữ đậm và sắc nét hơn hẳn so với bút bi; màu mực lên giấy tươi sáng, đa dạng (có rất nhiều màu kể cả pastel, kim tuyến) mà mực bút bi khó có được.
Khi viết, bút gel lướt êm và trơn tru, người dùng không cần ấn mạnh tay – giúp giảm mỏi khi viết nhiều. Nét mực ra đều và chính xác, rất phù hợp để viết nét thanh mảnh hoặc vẽ nét chi tiết Nhiều người thích dùng bút gel để viết nhật ký, ghi chú hoặc tô điểm tiêu đề vì hiệu ứng màu đẹp và nét mực đậm đều.
Tuy nhiên, do mực gel là mực nước nên thời gian khô chậm hơn mực bút bi. Nét mực có thể bị nhòe nếu chạm tay ngay sau khi viết hoặc viết trên giấy dễ thấm mực. Người thuận tay trái nếu dùng bút gel cần lưu ý chọn loại “nhanh khô” để tránh quệt tay làm lem chữ.
Ngoài ra, bút gel khi không dùng một thời gian có thể bị tắc mực nhẹ ở đầu bi (do chất gel khô lại), nên trước khi viết đôi khi phải nguệch vài nét để mực xuống đều. Một hạn chế nữa là bút gel hao mực hơn bút bi – viết không được lâu bằng, và cũng kén giấy hơn; một số loại giấy quá trơn hoặc quá thấm sẽ không phù hợp với mực gel.
Dẫu vậy, nếu bạn cần một cây bút cho nét chữ đẹp, màu mực sống động và viết êm tay, bút gel là lựa chọn tuyệt vời. Trong công việc sáng tạo như vẽ vời hoặc ghi chú nhiều màu sắc, chất lượng nét của bút gel rất khó để đánh bại.
Thương hiệu bút gel tiêu biểu: Pilot G2, Uni-ball Signo, Pentel EnerGel là những dòng bút gel nổi tiếng thế giới về độ êm và màu mực đẹp. Ngoài ra, các dòng bút gel của Thiên Long hoặc Zebra Sarasa cũng được học sinh ưa chuộng nhờ giá hợp lý và nhiều màu mực lựa chọn.
Bút nước (Rollerball Pen)

Bút bi nước
Bút nước, hay còn gọi là bút bi nước, có thiết kế đầu bi tương tự bút bi thông thường nhưng dùng mực nước lỏng (liquid ink) thay vì mực dầu. Mục đích ra đời của bút nước là kết hợp sự tiện lợi của bút bi với cảm giác viết “êm như mực nước” của bút máy. Quả thực, bút nước viết rất trơn và mượt, gần đạt tới độ êm của bút máy nhờ mực lỏng chảy đều đặn xuống đầu bi.
Bạn gần như không cần tì tay nhiều – chỉ lướt nhẹ là mực đã ra, giúp giảm mỏi tay đáng kể khi viết lâu. Nét mực đậm và liền mạch, không bị đứt quãng, do mực thấm một phần vào giấy tạo thành dòng chữ sắc nét liên tục. Bút nước thường được ưa chuộng để viết ghi chú, ký tên hoặc viết những chỗ cần nét chữ đẹp mà không muốn dùng bút máy. Nhiều dòng bút ký cao cấp trên thị trường (Montblanc, Pilot, Parker...) thực chất sử dụng ruột bút nước để cho trải nghiệm viết êm ái hơn bút bi.
Nhược điểm lớn nhất của bút nước là mực lâu khô hơn, dễ bị lem nếu vô ý quệt tay hoặc gặp nước. Mực thấm nhiều nên cũng có thể in hằn ra mặt sau tờ giấy hoặc thấm sang trang sau nếu giấy mỏng. Do đó khi dùng bút nước, bạn nên chọn loại giấy tốt, dày dặn một chút. Giống bút máy, đa số bút nước cần đậy nắp để tránh mực khô ở đầu bi; một số dòng thiết kế không nắp thì phải có cơ chế chống khô đặc biệt.
Nếu để hở, mực nước có thể khô lại làm tắc bi hoặc tạo vết loang mực bất ngờ trên giấy. Ngoài ra, vì mực ra nhiều, bút nước hết mực khá nhanh, thường phải thay ống mực hoặc bơm lại (một số bút nước cao cấp cho phép bơm mực như bút máy).
Với người thuận tay trái, bút nước không phải lựa chọn lý tưởng trừ khi loại mực nhanh khô, bởi mực lỏng rất dễ lem khi tay di ngang chữ. Tóm lại, nếu bạn muốn cảm giác viết mượt mà hơn bút bi và chấp nhận việc mực lâu khô hơn, hãy thử một cây bút nước. Đây là lựa chọn trung hòa giữa bút bi và bút máy: viết nhẹ như bút máy nhưng ít phải bảo dưỡng hơn và tiện lợi mang theo hơn.
Thương hiệu tiêu biểu: Các dòng Uni-Ball Eye, Pilot V5/V7 Hi-Tecpoint là bút nước rất phổ biến cho học sinh sinh viên nhờ nét viết thanh mảnh, trơn tru. Ở phân khúc cao cấp, có thể kể đến Waterman Rollerball, Parker Rollerball... thường đi kèm thiết kế sang trọng dành cho giới văn phòng, doanh nhân.
Bút máy (Fountain Pen)

Cận cảnh ngòi bút máy bằng kim loại (phần rãnh xẻ dọc giúp dẫn mực xuống đều).
Bút máy là cây bút truyền thống lâu đời nhất trong các loại bút hiện đại, hoạt động dựa trên nguyên lý thấm mực bằng ngòi kim loại. Bên trong bút máy có bình chứa mực (ống mực hoặc converter) và mực lỏng được dẫn ra ngòi qua một khe dẫn bằng hiện tượng mao dẫn.
Khi viết, bạn chỉ cần tì rất nhẹ – thậm chí để trọng lượng bút tựa xuống giấy – là mực đã chảy ra đủ để viết. Cảm giác viết bút máy vì vậy rất êm ái, thư thái, không phải ghì tay như viết bút bi. Nhiều người luyện chữ đẹp ưa chuộng bút máy chính vì nó buộc bạn viết chậm rãi, nét thanh nét đậm rõ ràng hơn so với các loại bút khác, từ đó cải thiện chữ viết.
Ưu điểm nổi trội của bút máy là tính cao cấp và tùy biến. Ngòi bút máy thường làm bằng kim loại tốt (thép, vàng...) và có thể sử dụng rất lâu, thậm chí cả chục năm, chỉ cần thay mực chứ không phải bỏ cả cây bút. Bạn có thể thay đổi ngòi (ví dụ ngòi to, nhỏ, ngòi italic...) tùy nhu cầu viết và sở thích, điều mà các loại bút bi hay bút gel không làm được.
Bút máy dùng mực lọc riêng, có hàng trăm màu mực khác nhau để lựa chọn, từ những màu cơ bản đến những màu mực sưu tầm đặc biệt – điều này đem lại sự hứng thú và sáng tạo cho người dùng. Vì bơm mực dùng lại nhiều lần nên về lâu dài bút máy cũng tiết kiệm và thân thiện môi trường (ít rác thải) hơn bút dùng một lần.
Viết bằng bút máy đúng cách còn giúp bạn đỡ mỏi tay hơn (do không phải tì mạnh) và có thể viết rất nhanh khi đã quen. Đối với những ai đam mê viết lách hoặc thư pháp, bút máy thực sự mang lại cảm giác “thưởng thức” việc viết chữ, biến nó thành một nghệ thuật.
Bên cạnh ưu điểm, bút máy cũng có không ít nhược điểm cần cân nhắc. Trước hết, đây không phải loại bút cho người mới vội vã – nếu chưa quen, bạn có thể thấy bút máy khó sử dụng do phải cầm đúng cách, chỉnh góc ngòi, điều tiết lực tay.... Bút máy cũng đòi hỏi bảo dưỡng: cần vệ sinh ngòi, bơm mực định kỳ, và luôn đậy nắp khi không dùng vì mực nước rất nhanh khô nếu để hở.
So với các bút khác, bút máy khá kén giấy – mực nước nhiều nên nếu viết trên giấy mỏng, giấy xốp thấp cấp sẽ dễ bị thấm qua hoặc loang chữ (nhiều người dùng bút máy phải mua giấy chuyên dụng để viết đẹp). Thêm vào đó, giá thành bút máy thường cao hơn; một cây bút máy tốt có giá gấp nhiều lần cây bút bi thông thường.
Trong sử dụng hàng ngày, bút máy cũng không tiện lợi bằng: không thể viết nguệch ngoạc quá nhanh hoặc nguậy bút các hướng tùy ý (sẽ bị đứt mực do ngòi chỉ viết tốt ở một góc độ nhất định). Nếu vô tình làm rơi bút, ngòi kim loại mảnh có thể bị cong hoặc gãy, ảnh hưởng đến nét chữ. Tóm lại, bút máy phù hợp để luyện chữ đẹp, viết thư tay, ký tên trang trọng hoặc sử dụng như một thú chơi hơn là để ghi chép tốc độ. Khi đã quen, nhiều người lại viết rất nhanh và cực kỳ thích thú với bút máy vì sự thanh lịch và cảm giác viết khó loại bút nào sánh kịp.
Thương hiệu bút máy tiêu biểu: Bút máy có nhiều phân khúc. Phổ thông cho người mới có các dòng Pilot (Metropolitan, Kakuno), Lamy Safari, Platinum Preppy – giá vừa phải, dễ sử dụng. Cao cấp hơn có Parker, Pelikan, Waterman, Sailor, Montblanc... là những thương hiệu danh tiếng lâu đời, không chỉ là bút viết mà còn là đẳng cấp và sưu tầm. Ở Việt Nam, các dòng bút máy Hero (Trung Quốc) hoặc Thiên Long (cho học sinh) cũng phổ biến vì giá rẻ, phù hợp luyện viết chữ đẹp ngay từ nhỏ.
Bút dạ ngòi nỉ (Felt-tip Pen, Marker)

Hình ảnh cận cảnh đầu bút dạ với lõi sợi nỉ thấm mực (màu xanh lá)
Bút dạ (còn gọi là bút lông nỉ, marker) là loại bút dùng ngòi sợi xốp (thường là sợi nỉ hoặc sợi polyester) để dẫn mực. Bên trong thân bút là một lõi bông tẩm mực làm bể chứa, mực sẽ thấm dần ra ngòi theo hiện tượng mao dẫn và lực hấp dẫn.
Không như bút máy phải dựa vào kim loại và khe dẫn, ngòi bút dạ xốp và ẩm, khi viết mực thấm trực tiếp từ ngòi xốp này sang giấy. Đa số bút dạ dùng mực gốc nước, nhưng cũng có loại mực cồn hoặc mực dầu (thường là bút lông dầu, bút đánh dấu vĩnh viễn) – mỗi loại mực cho tính chất khác nhau: mực dầu và cồn thì không lem khi gặp nước nhưng dễ có mùi và thấm xuyên giấy, còn mực nước thì ít thấm giấy hơn nhưng gặp nước sẽ lem.
Ưu điểm của bút dạ là nét viết êm và đậm màu, rất lý tưởng để tô màu, vẽ vời hoặc viết tiêu đề. Do ngòi mềm nên bút lông viết lướt rất nhẹ, không cần tì mạnh tay, bạn có thể viết nhanh mà ít bị mỏi. Mực bút dạ thường ra đều và nhiều, tạo nét chữ đậm, sắc nét và nhất quán, không bị hiện tượng “đứt mực” như bút bi.
Các bộ bút dạ màu sắc rất phong phú, dễ dàng phân màu, đánh dấu khi cần (ví dụ bút dạ quang để tô sáng đoạn văn bản, bút lông màu để vẽ). Với loại ngòi cực mảnh (fine tip), bút dạ có thể dùng để viết ghi chú, viết tiêu đề hay vẽ kỹ thuật; với loại ngòi lớn hơn, bạn có thể tô mảng hoặc viết chữ lên bảng, lên thùng carton, nhãn dán v.v. Bút dạ viết được trên nhiều chất liệu (nhất là loại mực cồn/dầu dùng trong bút lông dầu, viết được trên nhựa, kim loại, thủy tinh...), rất tiện cho việc ghi nhãn, đánh dấu đồ vật.
Nhược điểm của bút dạ là mực thường thấm xuyên giấy nhiều hơn các loại bút khác. Viết bút dạ trên giấy mỏng có thể bị hằn sang trang sau hoặc nhòe trang dưới, do đó nếu dùng để ghi chép thì nên dùng giấy dày hoặc chỉ viết một mặt. Mực bút dạ gốc nước cũng rất lâu khô khi dính trên những mặt không thấm (vd. viết trên nhựa) và có thể bị lem nếu gặp nước đột ngột.
Một hạn chế khác là đầu ngòi mềm dễ mòn hoặc tòe nếu tì quá mạnh – bút dạ viết lâu ngày có thể bị mòn đầu, khiến nét to dần hoặc không còn đều. Khi viết chữ nhỏ bằng bút dạ đầu to, nét mực dễ bị lem và thiếu chính xác (hiện tượng feathering – lan mực ra rìa chữ), do đó với chữ nhỏ nên dùng loại ngòi mảnh. Ngoài ra, người thuận tay trái khi dùng bút dạ cũng cần lưu ý vì mực đậm lâu khô dễ bị lem; tốt nhất nên chọn bút mực khô nhanh hoặc mực cồn (như bút lông dầu) để giảm thiểu lem nhoè.
Nhìn chung, bút dạ thích hợp cho công việc sáng tạo, tô vẽ hoặc đánh dấu hơn là viết văn bản dài. Bạn có thể dùng bút dạ màu để làm tiêu đề nổi bật khi ghi chép bài, dùng bút dạ quang để đánh dấu ý chính, hoặc dùng bộ bút dạ nhiều màu để vẽ phác thảo ý tưởng. Trong hội hoạ, bút marker cồn (như Copic, Prismacolor) là công cụ không thể thiếu để vẽ thiết kế, vẽ minh họa nhờ khả năng blend màu và tô mảng mịn. Còn trong văn phòng, một cây bút dạ dầu (như Sharpie) giúp viết nhãn hàng hóa, ghi chú lên bề mặt trơn rất hiệu quả.
Thương hiệu bút dạ tiêu biểu: Sharpie (Mỹ) là tượng đài về bút lông dầu ghi đĩa, viết nhãn. Stabilo, Staedtler (Đức) nổi tiếng với bút dạ ngòi mảnh nhiều màu cho học sinh sinh viên ghi chú. Trong lĩnh vực vẽ minh họa, Copic (Nhật) được xem là chuẩn mực cho marker màu cồn chất lượng cao. Các hãng như Faber-Castell, Tombow cũng có dòng bút dạ và bút brush chuyên dụng được giới mỹ thuật ưa chuộng.
Bút lông thư pháp (Brush Pen)

Hình ảnh cận cảnh bút lông thư pháp kiểu Nhật
Bút lông (bút cọ) là loại bút có đầu cọ mềm được làm từ sợi lông tổng hợp hoặc tự nhiên, mô phỏng theo bút lông truyền thống dùng trong thư pháp. Thân bút chứa mực lỏng tương tự bút máy hoặc bút dạ, nhưng ngòi bút là chùm lông nhỏ được cắt gọn như một chiếc cọ.
Khi viết hoặc vẽ với bút lông, bạn có thể tạo ra những biến hóa về độ đậm nhạt và độ dày mỏng của nét chữ chỉ bằng cách điều chỉnh lực nhấn và góc nghiêng – điều mà các bút ngòi cứng không làm được. Ví dụ, cùng một bút lông, bạn có thể viết nét thanh mảnh hoặc nhấn để ra nét to đậm trong một đường kéo, tạo hiệu ứng chữ như thư pháp rất đẹp.
Bút lông rất được ưa chuộng trong viết chữ nghệ thuật (hand lettering) và vẽ minh họa. Đối với người thích thư pháp nhưng không muốn dùng lọ mực và bút lông chấm mực truyền thống, các loại bút brush pen hiện đại là lựa chọn hoàn hảo: gọn nhẹ, sạch sẽ và kiểm soát mực dễ dàng. Nhiều họa sĩ truyện tranh, illustrator cũng dùng bút lông để vẽ phác thảo, tô đậm vì nét cọ linh hoạt mang lại sức sống cho nét vẽ. Một ưu điểm nữa là bút lông thường viết rất êm, không cần tì lực, tạo cảm giác “thoải mái” như đang vẽ hơn là viết chữ.
Tất nhiên, để sử dụng thành thạo bút lông đòi hỏi luyện tập. Do đầu cọ mềm, người mới tập có thể thấy khó kiểm soát nét chữ – dễ bị run hoặc không đều nét. Mực bút lông (đa số gốc nước) cũng lâu khô, nên khi viết nét to đậm cần chờ khô kẻo lem. Nếu dùng giấy quá mỏng, mực lông có thể thấm nhẹ. Nhưng nhược điểm này không đáng kể so với hiệu quả nghệ thuật mà bút lông mang lại. Nếu mục đích của bạn là viết chữ đẹp bay bướm, sáng tạo tiêu đề trang trí hoặc vẽ minh họa nét thanh nét đậm, hãy thử một cây bút lông. Đây là công cụ tuyệt vời để thể hiện cá tính qua từng nét chữ, từng bức vẽ.
Thương hiệu tiêu biểu: Tombow Fudenosuke, Pentel Brush Pen là các dòng bút lông mềm nổi tiếng cho luyện lettering. Ngoài ra, trong giới vẽ truyện tranh, bút Pentel Pocket Brush hay Kuretake Brush Pen (Nhật) được ưa chuộng nhờ nét mực đậm, đều như mực tàu. Với người luyện thư pháp chữ Hán/Nhật, các dòng Pilot Fude-Makase, Zebra Brush cũng là lựa chọn tốt để tập trước khi dùng bút lông lông thật.
Chọn bút theo nhu cầu sử dụng
Mỗi loại bút sẽ phát huy hiệu quả tốt nhất nếu được dùng đúng mục đích. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn chọn bút phù hợp với nhu cầu cụ thể:
Bút viết nhanh, tốc ký
Khi chọn bút viết nhanh, tốc ký hãy ưu tiên các loại bút khô nhanh và viết trơn. Bút bi là lựa chọn hàng đầu để viết tốc ký vì mực ra đều, khô ngay, khó lem nhoè ngay cả khi lật giấy nhanh. Bạn cũng có thể dùng bút bi mực lai (hybrid ink) hoặc bút bi có bôi trơn ở viên bi để viết “lướt” nhẹ hơn. Bên cạnh đó, bút nước và bút gel cao cấp có độ trơn rất tốt, viết ít tốn sức nên tốc độ viết cũng cải thiện, nhưng hãy chắc chắn mực của chúng đủ nhanh khô nếu bạn viết thật nhanh.
Một số dòng bút gel nhanh khô hiện nay (ví dụ Pentel EnerGel) thậm chí được khuyên dùng cho việc ghi chép tốc độ vì vừa trơn vừa không lem. Nếu bạn đã quen dùng bút máy, thực ra bút máy viết nhanh rất tốt do không phải ấn lực và lướt rất êm – nhiều học sinh luyện viết bút máy đạt tốc độ cao. Tuy nhiên để an toàn, trong phòng thi hoặc khi tốc ký, bút bi vẫn là lựa chọn “chắc chắn” hơn, đặc biệt với người thuận tay trái (vì bút bi khô tức thì, không sợ lem).

Bút Pentel EnerGel
Bút viết chữ đẹp, nét chữ thanh lịch
Để có nét chữ trau chuốt và đều đặn, bút máy thường được khuyên dùng. Bút máy buộc bạn viết với lực nhẹ và tốc độ chậm vừa phải, từ đó nét chữ sẽ nắn nót hơn, ít bị nguệch ngoạc. Nhiều người luyện chữ đẹp nhận xét rằng bút máy giúp họ cải thiện độ đồng đều và uyển chuyển của chữ viết. Ngòi bút máy trơn láng yêu cầu bạn cầm đúng tư thế, nhờ vậy dáng chữ và độ nghiêng cũng chuẩn hơn.
Ngoài bút máy, bạn có thể thử các loại bút lông thư pháp nếu muốn viết tiêu đề nghệ thuật hoặc chữ calligraphy – bút lông cho phép tạo nét thanh đậm rất “thư pháp”. Trong trường hợp mục tiêu của bạn đơn thuần là chữ viết gọn gàng, sạch sẽ, một cây bút bi tốt với dòng mực đều cũng đủ dùng (nhất là với người thuận tay trái, bút bi nhanh khô sẽ giữ cho chữ không bị lem, trông sạch đẹp hơn). Tóm lại, để viết chữ đẹp hàng ngày hãy cân nhắc bút máy ngòi nhỏ hoặc bút gel ngòi kim 0.5mm – những lựa chọn này cho nét chữ mảnh, rõ và kiểm soát tốt nét bút.
Vẽ phác thảo, ký họa:
Đối với nhu cầu vẽ nhanh, vẽ phác thảo ý tưởng, các loại bút dạ ngòi mảnh hoặc bút kỹ thuật là lý tưởng. Bút dạ cho nét mực đậm, đều và có thể kiểm soát độ dày ngòi dễ dàng (có các cỡ ngòi 0.1, 0.5, 1.0mm tùy chi tiết cần vẽ). Bạn có thể dùng bộ bút fineliner (như Sakura Micron, Stadetler Pigment Liner) để phát thảo kiến trúc, design – những bút này cho nét rất chính xác và không lem. Nếu muốn phác thảo có sắc thái đậm nhạt, bút lông (brush pen) là công cụ đắc lực: chỉ với một cây bút lông, bạn có thể vẽ nét dày mỏng khác nhau, tạo hiệu ứng trọng tâm cho bản phác thảo. Nhiều hoạ sĩ truyện tranh dùng bút lông để đi nét vì độ linh hoạt của nét vẽ.
Ngoài ra, bút bi cũng là một công cụ vẽ phác thảo thú vị – không ít nghệ sĩ chọn bút bi để vẽ chân dung và phác thảo nhanh, tận dụng khả năng tạo bóng bằng cách viết chồng nét của bút bi. Ưu điểm của vẽ phác bằng bút bi là mực khô ngay, nét mảnh, có thể điều chỉnh độ đậm nhạt qua lực tay. Tuy nhiên bút bi vẽ không xoá được nên đòi hỏi người vẽ phải có chút tự tin.
Nếu bạn mới tập phác thảo bằng bút mực, hãy bắt đầu với bút dạ ngòi nhỏ để dễ kiểm soát, sau đó thử sức với bút lông hay thậm chí bút máy (một số artist dùng cả bút máy để vẽ nét phác rất nghệ thuật). Điều quan trọng là chọn loại bút cho nét phù hợp với phong cách vẽ của bạn: nét mảnh sắc sảo thì chọn bút dạ kỹ thuật; nét biến hóa linh hoạt thì chọn bút lông; còn muốn thử thách và sáng tạo thì một cây bút bi cũng có thể tạo nên tác phẩm độc đáo.
Nhìn chung, không có cây bút nào hoàn hảo cho mọi mục đích – mỗi loại bút đều có thế mạnh riêng. Bạn nên cân nhắc nhu cầu chính của mình là gì để lựa chọn. Nếu cần sự đa năng, có thể mang nhiều loại bút cho các tình huống khác nhau (ví dụ: mang bút bi để ký nhanh, bút gel để ghi chú nổi bật, thêm bút dạ để đánh dấu). Hy vọng rằng qua bài viết chuyên sâu này, bạn đã nắm được đặc tính của từng loại bút và sẽ chọn được “người bạn đồng hành” phù hợp, giúp việc viết lách, học tập hay sáng tạo của bạn trở nên hiệu quả và thú vị hơn.
Tài liệu tham khảo: Nội dung tổng hợp và có trích dẫn thông tin từ Wikipedia và các chuyên trang về bút viết như Ystudioystudiostyle.com, ystudiostyle.com, JetPens, Dayspring Pens Blogdayspringpens.com, dayspringpens.com, cũng như kinh nghiệm sử dụng thực tế. Các nguồn này đã được dẫn trong bài để bạn đọc tiện kiểm chứng và tìm hiểu sâu hơn.
Chúc bạn tìm được cây bút ưng ý và có những trải nghiệm viết thật tốt!
Tham khảo các loại bút viết tại danh mục: Bút viết